Cùng với sự hội nhập, phát triển của đất nước, đời sống KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh đã có nhiều bước tiến quan trọng cả về chất và lượng. Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả đạt được, trong quá trình phát triển đã phát sinh nhiều vấn đề mẫu thuẫn cần được giải quyết để đảm bảo sự phát triển văn hóa đồng bộ, tương xứng với phát triển kinh tế để tạo ra phát triển bền vững. Những mâu thuẫn phát sinh đó biểu hiện ở một số khía cạnh như: mối quan hệ giữa con người với môi trường tự nhiên; mô hình tăng trưởng vùng đồng bào DTTS chưa bền vững, chủ yếu dựa vào khai thác tài nguyên thiên nhiên và lực lượng lao động dồi dào; giữa công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá tốt đẹp của các dân tộc thiểu số với sự hội nhập, giao lưu văn hoá giữa các quốc gia; sự phân hóa giàu nghèo trong các tầng lớp cư dân vùng DTTS; tình trạng ô nhiễm môi trường sinh thái chuyển biến phức tạp; các tệ nạn xã hội, xung đột xã hội gia tăng; sự suy giảm về đạo đức, lối sống; sự xung đột về giá trị, chuẩn mực cá nhân và cộng đồng ngày càng phổ biến... trên vùng đồng bào DTTS&MN tỉnh.

Tại Nghị quyết Đại hội XIII Đảng ta khẳng định: "Động lực và nguồn lực phát triển quan trọng của đất nước là khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nền văn hóa, con người Việt Nam; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ khoa học và công nghệ, nhất là những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực, trong đó nguồn lực nội sinh, nhất là nguồn lực con người là quan trọng nhất". Do đó, để từng bước giải quyết những vấn đề nêu trên, đưa văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng đảm bảo sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc nói chung, thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh nói riêng vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh thì nhiệm vụ cốt yếu chúng ta phải khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc ở mỗi con người trong mọi tầng lớp xã hội. Trong xây dựng nền văn hoá mới cầm hướng đến trọng tâm chăm lo xây dựng con người có nhân cách, lối sống tốt đẹp với các đặc tính cơ bản là yêu nước, nhân ái, nghĩa tình, trung thực, đoàn kết, cần cù, sáng tạo.

Người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh tham gia phát biểu kiến nghị, đề xuất các chính sách, giải pháp nhằm phát triển nhanh, bền vững kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN tỉnh tại Hội nghị đối thoại, gặp mặt giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền tỉnh với người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số năm 2023 (Ảnh: Tác giả)

Nhằm khơi dậy khát vọng phát triển Việt Nam phồn vinh; phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh của con người Việt Nam trong công cuộc xây dựng và phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS nói chung; vùng đồng bào DTTS&MN tỉnh Quảng Nam nói riêng, theo chúng tôi cần quan tâm thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

- Thứ nhất, nâng cao nhận thức trong toàn hệ thống chính trị và Nhân dân, nhất là hệ thống chính trị và Nhân dân trên địa bàn vùng đồng bào DTTS&MN tỉnh về vai trò của việc khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong xây dựng và phát triển đất nước; góp phần xây dựng, phát triển nhanh, bền vững KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN tỉnh.

Vấn đề xây dựng niềm tin, nâng cao lòng tự hào dân tộc, khát vọng phát triển đất nước trên cơ sở giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh văn hóa và con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước là nhiệm vụ cơ bản, vừa lâu dài, vừa cấp bách. Nhiệm vụ này phải được quán triệt sâu sắc trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, để chuyển hóa thành sức mạnh tinh thần và vật chất của dân tộc trong công cuộc chấn hưng đất nước hiện nay. Đại hội XIII của Đảng đã xác định: "Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy ý chí tự cường và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phát huy nhân tố con người, coi con người là trung tâm, chủ thể, nguồn lực quan trọng nhất và mục tiêu của sự phát triển; lấy giá trị văn hóa, con người Việt Nam là nền tảng, sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững". 

Thực hiện nhiệm vụ này, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Nam lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra giải pháp nhằm tăng cường tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật của người Quảng Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ. Khắc phục có hiệu quả tình trạng xuống cấp về đạo đức, lối sống, ô nhiễm môi trường sống. Bảo vệ, nuôi dưỡng và phát triển các giá trị, nhân cách tốt đẹp của con người Quảng Nam (nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số còn gặp nhiều khó khăn); khơi dậy khát vọng vươn lên, cống hiến cho cộng đồng, đất nước. Quản lý phát triển xã hội bền vững, bảo đảm công bằng xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống Nhân dân; đẩy mạnh công tác giảm nghèo bền vững. Và chỉ khi hoàn thành những mục tiêu này thì chúng ta mới đạt được các mục tiêu phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS, đưa vùng đồng bào DTTS&MN tỉnh tiến kịp với miền xuôi, đồng bào DTTS tiến kịp với đồng bào đa số và đồng bào các DTTS hội nhập ngày càng sâu rộng với khu vực và thế giới.

- Thứ hai, tiếp tục thể chế hóa nhiệm vụ khơi dậy khát vọng phát triển Quảng Nam phồn vinh, hạnh phúc; phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Nam thành những quy định cụ thể, gắn liền với luật pháp, chính sách và các quy định, quy chế để tổ chức triển khai thực hiện.

Các cấp uỷ đảng, chính quyền địa phương, nhất là địa phương vùng DTTS&MN cần tập trung thể chế hóa nhiệm vụ khơi dậy khát vọng phát triển quê hương, đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy giá trị văn hóa và sức mạnh con người Quảng Nam thành các quy định có tính pháp quy; đồng thời tiếp tục hoàn thiện các chính sách ưu tiên đầu tư để phát huy giá trị văn hóa và sức mạnh con người Quảng Nam nói chung, đồng bào các DTTS nói riêng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phát triển quê hương ngày càng văn minh, giàu đẹp. Thiết nghĩ, chúng ta cần thiết phải xây dựng các cơ chế, chính sách nhằm khơi dậy và phát huy tinh thần cống hiến trong mỗi cán bộ, công chức, viên chức và mọi người dân. Trong đó, chú trọng xây dựng các chương trình, kế hoạch hành động để khơi dậy khát vọng phát triển Quảng Nam, phát triển vùng đồng bào DTTS&MN tỉnh; phát huy giá trị văn hóa và sức mạnh con người ở từng cơ quan, đơn vị, địa phương; xây dựng các chỉ tiêu, tiêu chí phấn đấu cụ thể để thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên ở các cấp tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, gắn với khơi dậy khát vọng của các tầng lớp Nhân dân, phát huy giá trị văn hóa và sức mạnh của con người ở các dân tộc, các tầng lớp, các vùng miền tập trung vào phát triển KT-XH, phát triển quê hương, đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

- Thứ ba, phát huy vai trò của các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục- thể thao, báo chí, phát thanh- truyền hình trong việc tuyên truyền, giáo dục, cổ vũ, động viên Nhân dân vùng DTTS&MN, qua đó nâng cao khát vọng phát triển đất nước, phát triển quê hương phồn vinh; phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh của con người Việt Nam nói chung, con người Quảng Nam và các DTTS nói riêng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tăng cường phát huy vai trò của đồng bào các DTTS tỉnh trong thực hiện các mục tiêu chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc mà Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII đã đề ra.

- Thứ tư, tập trung nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo; chú trọng giáo dục truyền thống yêu nước và tinh thần cách mạng, đổi mới; chú trọng giáo dục khát vọng phát triển quê hương, đất nước phồn vinh, hạnh phúc cho thanh, thiếu niên vùng đồng bào DTTS&MN; đề cao tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc; phát huy ý chí, nghị lực, tinh thần độc lập, tự chủ của người con Quảng Nam trong xây dựng và phát triển đất nước nói chung, phát triển vùng đồng bào DTTS nói riêng. Nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để xây dựng đội ngũ lao động người đồng bào DTTS tham gia vào làm việc trong môi trường cách mạng công nghiệp 4.0, phát triển nền kinh tế số, kinh tế xanh và chuẩn bị các tiền đề cần thiết để đồng bào các DTTS tỉnh có thể làm việc trong môi trường "đa văn hóa" trong hội nhập quốc tế. Trong đó, cần đặc biệt chú trọng chỉ đạo và triển khai thực hiện đạt hiểu quả cao các văn bản chỉ đạo của Tỉnh uỷ Quảng Nam về công tác cán bộ, như: Nghị quyết số 21-NQ-TU ngày 10/02/2022 về ây dựng đội ngũ cán bộ người DTTS giai đoạn 2022- 2025 và định hướng đến năm 2030; Quy định số 450-QĐ/TU ngày 21/2/2022 về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý; Quy định số 455-QĐ/TU, ngày 22/2/2022 về chuyển đổi vị trí công tác đối với cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị tỉnh; Đề án số 10-ĐA/TU, ngày 30/3/2022 về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2022 - 2025 và định hướng đến năm 2030…

- Thứ năm, tăng cường nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật và công nghệ cho nhiệm vụ khơi dậy khát vọng phát triển Quảng Nam thịnh vượng, hạnh phúc; bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các DTTS. Đặc biệt, tăng đầu tư xây dựng và phát triển con người Quảng Nam trong thời đại mới với tâm thế mới, năng lực và trí tuệ mới; nhất là các lĩnh vực giáo dục- đào tạo, khoa học công nghệ phát triển văn hóa, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh; tạo điều kiện thuận lợi để đồng bào các DTTS tham gia vào công tác lưu giữ, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá truyền thống dân tộc để khơi dậy lòng yêu nước, yêu quê hương, niềm tự hào, tự cường dân tộc và khát vọng sáng tạo, vươn lên trong mỗi người dân; qua đó tạo nền tảng tinh thần vững chắc cho quá trình phát triển bền vững Quảng Nam nói chung và vùng DTTS&MN nói riêng mà trước mắt cần tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện thắng lợi 3 Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn vùng đồng bào DTTS&MN tỉnh.

- Thứ sáu, tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc, giám sát của tổ chức Đảng đối với việc thực hiện nhiệm vụ khơi dậy khát vọng phát triển Việt Nam, phát triển  Quảng Nam phồn vinh, hạnh phúc; phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người trong công cuộc xây dựng đất nước và phát triển Quảng Nam. Trong đó, cần đặc biệt chú trọng công tác kiểm tra, giám sát đối với vùng đồng bào DTTS&MN. Công tác kiểm tra, giám sát phải được tiến hành thường xuyên, định kỳ và đột xuất. Cần phải tiến hành sơ kết, tổng kết các phong trào thi đua yêu nước, các phong trào đổi mới, sáng tạo để thực hiện khát vọng phát triển đất nước, phát triển Quảng Nam ở các cấp, các ngành; qua đó kịp thời phát hiện và nhân rộng các điển hình tiên tiến trong các phong trào để nêu gương, lan tỏa khát vọng của người Quảng Nam vào trong đời sống xã hội trên địa bàn tỉnh nói chung, vùng đồng bào DTTS&MN nói riêng. Đồng thời kiên quyết đấu tranh, xử lý kịp thời những vi phạm cản trở tới sự phát triển của quê hương, đất nước, đặc biệt là tình trạng quan liêu, tham nhũng, tiêu cực và tệ nạn xã hội, củng cố, xây dựng niềm tin của Nhân dân vào thắng lợi của sự nghiệp đổi mới do Đảng lãnh đạo.